Historia Stołecznej Estrady jest nierozerwalnie związana z Salą Kongresową. Oddana do użytku wraz z otwarciem Pałacu Kultury i Nauki 22 lipca 1955 roku stała się miejscem oficjalnych państwowych gal, koncertów, benefisów, wydarzeń rocznicowych i jubileuszy. Podczas spektakli dla dzieci oraz występów Mazowsza komplet widzów był gwarantowany.
Fot. Romuald Broniarek, Ośrodek KARTA
W kabarecie architektów Pinezka działającym pod patronatem Estrady pierwsze zawodowe kroki stawiała Halina Kunicka. Lucjan Kydryński wspominał, że Jan Świąć i Zbigniew Kancler, którzy szukali młodych zdolnych do swojego kabaretu, wypatrzyli ją w drugiej połowie lat 50. Kunicka śpiewała w Pinezce, a między występami kończyła studia prawnicze i pisała pracę magisterską na temat udziału prokuratora w procesie cywilnoprawnym.
Fot. Romuald Broniarek, Ośrodek KARTA
Sensacją roku 1956 był amerykański musical ”Porgy and Bess”, który w styczniu i lutym można było oglądać w Kongresowej. Na spektakl z muzyką George’a Gershwina przychodziły tłumy. Równie fascynująca, co historia o mieszkańcach Catfish Row była możliwość zobaczenia na scenie ciemnoskórych aktorów. „Pamiętam, że na premierowy spektakl nie dało się dostać biletów. Moi koledzy z ASP ucharakteryzowali się na Murzynów, pomalowali twarze na ciemno, udawali, że mówią łamaną polszczyzną i nie dość, że dostali się do Sali Kongresowej bez biletów to jeszcze posadzono ich pierwszym rzędzie!” – wspomina scenograf Bronisław Modrzejewski, który współpracuje z Estradą od 1955 roku.
Fot. Archiwum Zbigniewa Rymarza.
W 1957 roku podczas koncertu współorganizowanego przez Estradę wystąpił mistrz francuskiej piosenki Yves Montand. Jego występ zapowiadał Kazimierz Rudzki. Do konferansjerskiej elity tamtych lat należeli także Jerzy Dobrowolski oraz Józef Kondrat. Ale niekwestionowanym królem konferansjerów był Lucjan Kydryński . Jego wspomnienia do dziś stanowią bezcenną skarbnicę wiedzy na temat tamtych czasów. „Od 50 lat chodzę do teatru i na koncerty” - pisał. – „To, oczywiście, nie jest jakąś osobliwą sensacją: wszyscy chodzą, a w każdym razie wszyscy mniej więcej kulturalni. Różnica polega tylko na tym, że większość po latach zapomina, co widziała i słyszała, natomiast ja – pamiętam”.
Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
„Brasiliana” przyjechała do nas po wielkich sukcesach w Czechosłowacji w maju 1957 r. Wcześniej podbiła Amerykę Południową i Środkową, od maja do lipca 1954 roku gościła w paryskim Théâtre de L’Etoile. Do Warszawy przywiozła porcję egzotycznych tańców, pieśni i obrzędów. Krytycy podkreślali prostotę, subtelność, doskonałą technikę tancerzy i wysoki kunszt wokalny śpiewaków. Gwoździem programu był „Karnawał w Rio” – feeria rytmów i melodii, od samby po zupełnie w Warszawie nieznane frevo.
Fot. Archiwum Zbigniewa Rymarza.
W maju 1958 roku uroczyście odsłonięto Pomnik Fryderyka Chopina w Łazienkach Królewskich. Rok później Estrada zorganizowała tam pierwszy Koncert Chopinowski. Koncerty pod pomnikiem stały się stałym punktem działań Estrady przez następne dekady. Eksperymentowano z ich formułą - w latach 80. recitale pianistyczne uzupełniono poezją polską w interpretacji aktorów, m.in. Daniela Olbrychskiego i Krzysztofa Kolbergera. Dziś w Łazienkach pod pomnikiem Chopina rozbrzmiewa muzyka rozsławiona na cały świat, a udział w koncertach to nieodłączny punkt niedzielnego relaksu wielu warszawiaków i turystów.
Fot. Romuald Broniarek, Ośrodek KARTA
Estrada cieszyła się opinią atrakcyjnego miejsca pracy. Współpracowały z nią najbardziej znane powojenne wokalistki jak Rena Rolska. Na koncertach organizowanych przez Estradę usłyszeć można było m.in. Sławę Przybylską i Marię Koterbską. Jak wspomina kompozytor Zbigniew Rymarz Estrada zatrudniała konsultantów artystycznych, którzy układali repertuar, doradzali jak budować sceniczny wizerunek, z ich zdaniem wykonawcy bardzo się liczyli.
Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
Pod koniec lat 50. w kawiarni Nowy Świat, przy ulicy Nowy Świat 61 publiczność bawiła się podczas występów Kabaretu Iluzjon. Grupie patronowała Estrada. W latach 60. to właśnie kabarety staną się jedną z czołowych działalności Estrady.
Fot. Irena Jarosińska, Ośrodek KARTA